In 2022 merkte Nederland een duidelijke afname van de winbare aardgasreserves, vooral te wijten aan de afnemende winbaarheid van het Groningenveld. Tegelijkertijd schoten de gasprijzen omhoog, wat de waarde van de reserves naar 71 miljard euro dreef, vergeleken met slechts 16 miljard euro in het voorgaande jaar.
Volgens nieuwe cijfers van het CBS zouden de Nederlandse aardgasreserves binnen minder dan 9 jaar volledig uitgeput zijn bij het huidige winningsniveau. Eind 2022 bedroeg de totale winbare reserve nog 142 miljard Sm3, waarvan slechts 2 miljard Sm3 uit het Groningenveld kwam. Door aardbevingsproblematiek is er eerder besloten de gaswinning in dit veld te stoppen. In feite zal het Groningenveld, per oktober 2024, definitief sluiten. Wat overblijft zijn de kleinere velden op het land en in de Noordzee.
De sterke stijging van de gasprijs, gedreven door het herstel van de wereldhandel na de corona pandemie en de Oekraïense crisis, heeft de waarde van de aardgasreserves sterk verhoogd. Toch is er sinds 2023 een prijsdaling waargenomen, wat suggereert dat de waarde van de reserves is afgenomen.
Een bijkomend effect van de hoge gasprijzen was dat de overheid meer inkomsten uit aardgas ontving, een indrukwekkende 15,7 miljard euro in 2022, wat 1,6 procent van het bbp vertegenwoordigt.
Terwijl de vraag naar gas afneemt door de milde winter van 2022-2023 en de toegenomen netto-import van vloeibaar aardgas (LNG), zijn de aardgasopslagen bijna voor 90% gevuld, wat een aanzienlijke toename is ten opzichte van 2021.
Het is duidelijk dat Nederland zich op een kruispunt bevindt wat betreft energie en aardgas. De noodzaak om duurzamere energiebronnen te verkennen wordt steeds urgenter.
| |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022* |
| Beginvoorraad |
836 |
298 |
219 |
184 |
181 |
| waarvan Groningenveld |
594 |
77 |
18 |
7 |
5 |
| Bijstellingen totaal |
-538 |
-78 |
-35 |
-3 |
-40 |
| waaronder herevaluatie |
-503 |
-48 |
-13 |
18 |
-24 |
| waaronder bruto productie |
-37 |
-31 |
-23 |
-20 |
-16 |
| Eindvoorraad |
298 |
219 |
184 |
181 |
142 |
| waarvan Groningenveld |
77 |
18 |
7 |
5 |
2 |
Tabel: Aardgasreserves per 31 december, in miljard Sm3, * voorlopige cijfers | Bron: CBS
Aardgaswinning in Nederland
Aardgaswinning is het proces van het produceren en behandelen van aardgas uit gasvelden. Nederland kent een rijke geschiedenis op het gebied van aardgaswinning. De eerste economisch winbare voorraden aardgas werden in 1948 ontdekt door de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) nabij Coevorden in Drenthe. Later, in 1959, werd het bekende Groningse gasveld in Slochteren ontdekt met een oorspronkelijke voorraad van minstens 2700 miljard kubieke meter.
De NAM is de voornaamste concessiehouder op het vasteland van Nederland. Als gasvelden zijn geïdentificeerd, worden er productieputten geboord. Het gas wordt behandeld om ongewenste bestanddelen zoals water, zand en zwaardere koolwaterstoffen te verwijderen. Ook kan aardgas ongewenste gassen zoals stikstofgas, kooldioxidegas en kwikdamp bevatten die verwijderd moeten worden voordat het gas verhandeld kan worden.
Volgens cijfers van 2012 bedroeg de totale Nederlandse gasvoorraad 1230 miljard Standaard m3. Hiervan was 900 miljard Sm3 gelokaliseerd in het Groningenveld. Jaarlijks worden deze cijfers aangepast op basis van productie, nieuwe vondsten en technologische ontwikkelingen. In 2011 werd er 78,6 miljard Standaard m3 gas geproduceerd uit Nederlandse velden.
De verdeling van het gas gebeurt voornamelijk door de Gasunie. Het is essentieel voor consumenten om te weten dat het gas in Nederland van hoge kwaliteit is en wordt gemengd tot een uniforme samenstelling voordat het wordt gedistribueerd.
Het winnen van aardgas heeft echter ook zijn keerzijde. Er zijn gevallen van bodemverontreiniging geweest en de winning is in verband gebracht met bodemdaling en aardbevingen, met name in de provincie Groningen.
Uitleg Sm3 en Nm3:
Nm3 (normale kubieke meter) en Sm3 (standaard kubieke meter) zijn geen op zichzelf staande termen, maar worden in de context van temperatuur en druk gebruikt om het gasvolume te kunnen bepalen. Gas- en olievoorraden worden meestal aangeduid in m³ bij een druk van 101,325 kPa (of 1,01325 bar) en 15°C. Dit wordt ook wel standaard m³ (Sm³) genoemd. Nm3 is het volume gemeten bij een druk van 101,325 kPa (of 1,01325 bar) en 0°C. 1 Nm3 is iets groter dan 1 Sm3. De conversiefactor is 1,05491287. Dit betekent dat 1 Nm3 = 1,05491287 x 1 Sm3. De cijfers voor de fysieke reserves in het artikel zijn gegeven in standaard m3, de opslagcapaciteit in normale m3.
