Volgens de Droogtemonitor van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) is er sinds begin juni een duidelijk tekort aan neerslag. Het neerslagtekort in Nederland heeft een nieuw hoogtepunt bereikt met een landelijk gemiddelde van 133 millimeter. Dit ligt aanzienlijk boven de mediaan, wat aangeeft dat we momenteel te maken hebben met een extreem droog jaar. Het neerslagtekort is zelfs al op het niveau van de 5% droogste jaren, een duidelijk signaal van de ernst van de huidige droogte in het land. Verder wordt de situatie in Nederland momenteel als "aanhoudende droogte" aangemerkt. De droogtemonitor wordt elke twee weken gepubliceerd door de LCW en geeft een beeld van de hoeveelheid neerslag, de verdamping, de grondwaterstand, de afvoer van de rivieren en de hoeveelheid water in de bodem.

Een recent artikel in de NRC benadrukt dat Nederland al bijna een maand nauwelijks regen heeft ontvangen, een situatie die te wijten is aan een hardnekkig hogedrukgebied boven het land. Hoewel dit soort langdurige droge perioden niet ongewoon zijn - het KNMI registreert sinds 1906 de langste reeks droge dagen in Nederland elk jaar - wijst klimaatonderzoeker Frank Selten van het KNMI erop dat deze reeksen gemiddeld steeds langer worden.

De gevolgen van een langdurige periode met weinig neerslag kunnen variëren. Het kan bijvoorbeeld effecten hebben op de natuur, landbouw en drinkwatervoorziening. Als er meerdere jaren achter elkaar droogte is, kunnen bijvoorbeeld bepaalde bomen, zoals de beuk, afsterven. Naast de natuur, worden boeren ook getroffen door het gebrek aan regenval.

Echter, de vraag of dagen zonder neerslag daadwerkelijk leiden tot watertekorten, hangt ook af van andere factoren, zoals de hoeveelheid zonneschijn, wind en de luchtvochtigheid. Momenteel is er in Nederland veel zonneschijn, wind en een lage luchtvochtigheid, wat de toplaag van de bodem uitdroogt. Echter, dankzij een natte lente, is er momenteel nog geen watertekort. Of dat in de zomer wel zo zal zijn, is nog onbekend.

De reden waarom er soms zo weinig regen in Nederland valt, hangt meestal af van de locatie van de straalstroom - westenwinden die met hoge snelheid rond de aarde draaien. Wanneer de straalstroom naar het noorden verschuift, verplaatst het bijbehorende hogedrukgebied zich naar Nederland en kan daar voor langere tijd blijven hangen. Het is nog niet duidelijk hoe lang het huidige hogedrukgebied boven Nederland zal blijven. Wel geven de meeste klimaatmodellen aan dat het weer in Nederland in de toekomst vaker door hogedrukgebieden beïnvloed zal worden als de aarde verder opwarmt.